„Dwujęzyczność w pytaniach i odpowiedziach"
Autor: Anna Martowicz
Dostępność: polskie placówki konsularne, internet
Opinia:
Na tę małą książeczkę o dwujęzyczności trafiłam przy okazji odwiedzin polskiej ambasady w Kopenhadze. Leżało tam kilka egzemplarzy i chętnie zabrałam jeden do domu. Ta niepozorna książeczka opublikowana została w ramach projektu „Podaruj dziecku swój język ojczysty", przeprowadzonego przez APPLA, czyli Association for the Promotion of Polish Language Abroad (Stowarzyszenie Promocji Języka Polskiego za Granicą).
Mimo niewielkich rozmiarów, książeczka jest bardzo pomocna i zawiera wiele ciekawych informacji oraz odpowiedzi na pytania rodziców dzieci dwu- lub wielojęzycznych. Biorąc pod uwagę dostępność tej pozycji w internecie, uważam, że każdy rodzic dziecka wielojęzycznego powinien się z nią zapoznać. Dla mnie była to pierwsza oficjalna pozycja o wielojęzyczności, wcześniej czytałam tylko artykuły internetowe na ten temat, ale nie zawsze były one pisane przez ekspertów. Autorka „Dwujęzyczności w pytaniach i odpowiedziach" jest polonistką i doktorem językoznawstwa oraz założycielką stowarzyszenia APPLA. Poniżej umieszczam spis treści (kliknijcie w zdjęcia, aby je powiększyć):
Zalety dwujęzyczności
Publikacja zaczyna się od wymienienia zalet dwujęzyczności. Dwujęzyczność pomaga w:
- procesie kształtowania tożsamości i poczucia przynależności
- utrzymaniu więzi rodzinnych z członkami rodziny, którzy być może mówią tylko po polsku
- rozwoju umiejętności planowania, myślenia abstrakcyjnego, kreatywności i umiejętności nauki kolejnych języków (dzieci wielojęzyczne rozwijają się z tych punktów widzenia lepiej niż jednojęzyczne)
- lepszym zrozumieniu kultur krajów, gdzie mówi się w języku mówionym przez dziecko
- otworzeniu nowych perspektyw na rynku pracy
- opóźnieniu procesów starzenia mózgu
Metody wprowadzania dwujęzyczności
Następnie autorka omawia różne szkoły mówienia do dzieci wielojęzycznych, wymieniając OPOL (one parent - one language), czyli jeden rodzic mówi do dziecka w jednym języku, metodę zalecaną parom mieszanym. U nas w domu stosujemy tę metodę. Ja mówię do dziecka po polsku, a mój partner po włosku. Alternatywą jest metoda ML@H (Minority Language at Home), czyli język mniejszościowy w domu, ale ta metoda działa tylko, kiedy nasz partner mówi płynnie po polsku. Poza tym możemy mówić do dziecka w danym języku w wybrane dni, albo w wybranych miejscach (metoda znana jako T&P, time and place, czyli czas i miejsce), co moim zdaniem może się sprawdzać dobrze w przypadku dwujęzyczności zamierzonej, tzn. kiedy my jesteśmy jednojęzyczni, ale chcemy, aby nasze dzieci były wielojęzyczne.
Dr Anna Martowicz podkreśla, jak istotne jest mówienie do dziecka w języku, w którym czujemy się swobodnie. Od siebie mogę dodać, że dla mnie ważne było nauczenie dziecka języka bez akcentu. Mimo iż mogłabym mówić do córki w języku innym niż polski, narażałoby ją to na przyswojenie mojego (obcego) akcentu w danym języku, co nie jest moim zdaniem dobrym pomysłem. Decyzja o stosowaniu OPOL oznaczała dla mnie zaangażowanie w dosyć duży wysiłek, bo na dobrych kilka, jak nie kilkanaście lat przed urodzeniem dziecka język polski stał się moim językiem mniejszościowym i na co dzień używałam dwóch innych języków. Jednak postanowiłam iść za radami ekspertów i mówić do dziecka po polsku, jednocześnie starając się wzmacniać mój zardzewiały język polski przez czytanie i pisanie tego bloga.
Autorka podkreśla również, że solidne podstawy w ojczystym języku pozwolą dziecku na lepsze przyswojenie języka kraju, w którym mieszka.
Publikacja zawiera szereg pytań i odpowiedzi oraz studia przypadku. Dr Anna Martowicz zachęca, aby wspierać rozwój dziecka czytając książki polskojęzyczne, wysyłając dziecko do polskich szkółek i kół zainteresowań, wzmacniając kontakty z polskojęzyczną rodziną (w tym przez wyjazdy i pobyty w Polsce).
Oczywiście, dwujęzyczność dziecka to nie bajka i zdarzają się kryzysy, o których też możemy przeczytać w publikacji „Dwujęzyczność w pytaniach i odpowiedziach". W przypadku, gdyby dziecko w pewnym momencie odrzuciło polski i zaczęło się do nas zwracać w innym języku, ważna jest konsekwencja. Odpowiedzi dziecka należy parafrazować po polsku i odpowiadać zawsze po polsku, nawet jeśli dziecko kontynuuje rozmowę w innym języku. Może się również zdarzyć, że dziecko będzie się wstydziło mówić po polsku i kompletnie odrzuci język, prosząc nas, byśmy nie zwracali się do niego po polsku. Wtedy warto popracować nad wzmocnieniem pewności siebie dziecka i atrakcyjności języka polskiego dla naszej pociechy.
Na końcu publikacji znajduje się kilka linków do stron o wielojęzyczności.
Podsumowując, uważam, że ta mała książeczka to lektura obowiązkowa dla rodziców polskich dzieci za granicą. Na dodatek, jest dostępna do ściągnięcia za darmo, więc ewentualne koszty nie powinny być wymówką.
0 Komentarze