'Lud. Z grenlandzkiej wyspy' Ilony Wiśniewskiej - recenzja

Tytuł: Lud. Z grenlandzkiej wyspy

Autor: Ilona Wiśniewska

Wydawnictwo: Czarne

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 226

Ocena: 4.5/5

Opinia:

Odkąd pamiętam, fascynowały mnie odległe miejsca i krainy. Grenlandia, wyspa, którą opisuje Ilona Wiśniewska w swojej książce „Lud. Z grenlandzkiej wyspy", z pewnością należy do takich miejsc. Nawet dzisiaj, kiedy turystyka rozwija się w zatrważającym tempie i dociera do najbardziej nieodkrytych zakątków Ziemi, Grenlandia dla większości z nas pozostaje tajemnicą. „Lud" to moja pierwsza książka o tej niezwykłej wyspie. Została napisana przez polską reportażystkę, Ilonę Wiśniewską, która na jednej z grenlandzkich wysp spędziła trzy miesiące, pracując jako wolontariuszka w domu dziecka.

Autorka reportażu oddaje głos swoim rozmówcom, zarówno tubylcom, jak i przyjezdnym, którzy na Grenlandii odnaleźli swój dom. To dzięki ich historiom dowiadujemy się, jak się żyje na Grenlandii, gdzie natura nadal ma władzę nad człowiekiem, a okolice przez większość roku są skute lodem. Mimo szybkiej modernizacji, Grenlandia wciąż jawi się w książce jako egzotyczne miejsce, bardzo odległe od naszej zurbanizowanej rzeczywistości. Być może wynika to z faktu, że autorka pisała swoją książkę na podstawie pobytu na małej wyspie, z dala od stolicy Grenlandii, która z pewnością jest bardziej nowoczesna. Autorka i jej rozmówcy poruszają kwestie, które z pewnością dotyczą wielu Grenlandczyków: częstych samobójstw, alkoholizmu, skomplikowanych relacji rodzinnych, związków z Danią (tych historycznych i dzisiejszych). Przez to jej opowieść jest w miarę uniwersalna. Z drugiej strony z lektury dowiadujemy się również o bardziej przyziemnych sprawach, jak np. problemach z zaopatrzeniem w świeże produkty na Grenlandii, muzyce słuchanej przez młodych i przedstawicieli starego pokolenia, paleniu haszyszu, który jest tu o wiele droższy niż na kontynencie. Jest oczywiste, że tekst Ilony Wiśniewskiej nie daje nam całego rzetelnego obrazu Grenlandii, ale z pewnością przekazuje ducha wyspy i pomaga czytelnikom wyobrazić sobie tę odległą krainę.


„Lud" czytało mi się bardzo dobrze, być może poza nielicznymi osobistymi wtrąceniami autorki, które były irytujące i mało wnosiły do opowiadanych historii. Lektura rozbudziła we mnie zainteresowanie Grenlandią i chęć poszukiwania dalszych informacji o wyspie i życiu na niej. Książka ilustrowana jest pięknymi i klimatycznymi zdjęciami autorki. Jest jednak jedno ale: mam wątpliwości co do tego, jak rzetelny może być reportaż napisany przez kogoś, kto w danym miejscu spędził trzy miesiące. Podobne przemyślenia (chociaż nie o autorce książki) ma nawet jedna z rozmówczyń Ilony Wiśniewskiej: „Najbardziej irytują mnie eksperci do spraw grenlandzkich. Przyjadą tu na chwilę i już się wypowiadają publicznie o tym, czego nam potrzeba. To tak, jakbym ja miała być ekspertem w kwestiach Ameryki Południowej tylko dlatego, że byłam tam dziewiętnaście razy" (str. 131). Autorka recenzowanej książki w Grenlandii nie była dziewiętnaście razy, a jedynie przez trzy miesiące, jednak w mediach polskich dzięki tej publikacji stała się ekspertką od Grenlandii. Nie mnie oceniać jej kompetencje do pisania książek o wyspie pokrytej lodem, ale przykładowo Adam Jarniewski, Polak od kilkunastu lat mieszkający na Grenlandii, krytycznie odnosi się do jej tekstów (http://www.poznajgrenlandie.pl/aktualnosci/grenlandczycy-wsciekli-na-polska-dziennikarke.html) i zauważa, że Ilona Wiśniewska zrobiła kilka faktycznych błędów, pokazujących jej nieznajomość kultury grenlandzkiej. Niektóre pomyłki są natury językowej i rzeczywiście, biorąc pod uwagę fakt, że pani Ilona raczej nie mówi po grenlandzku (zna norweski, ale nie duński, którym posługuje się część przedstawianych w książce osób), momentami podczas lektury „Ludu" zastanawiałam się, czy aby na pewno dobrze zrozumiała swoich rozmówców. 

Mimo tych zastrzeżeń i przemyśleń, książkę oceniam dobrze. Doceniam fakt, że autorka nie sili się na ekspertkę, a oddaje głos swoim rozmówcom. Dzięki temu, że sama nie jest mieszkanką Grenlandii, z pewnością patrzy na wyspę obiektywniej niż osoby związane z nią zawodowo albo rodzinnie. Poza tym kompetencji w moich oczach dodaje Ilonie Wiśniewskiej fakt, że sama żyje na północy i napisała już dwie inne pozycje o tych rejonach świata: jedną o Spitsbergenie, a drugą o północnej Norwegii. Porównanie z innymi podobnymi zakątkami świata z pewnością daje jej szerszą perspektywę na życie na Grenlandii. Po przeczytaniu „Ludu" z chęcią sięgnę po pozostałe książki autorki. 

Prześlij komentarz

0 Komentarze